Aile Anayasası Nedir?

Aile şirketlerinin başarılı olabilmesi için aile anayasasına ihtiyaç duyulur. Devamlılığın ve kurumsallaşmanın sağlanması amacıyla oluşturulan aile anayasası, firmanın aile misyonuna ve hedeflerine ulaşmasında aktif rol oynar. 

Ailenin kendi arasındaki düzeni oluşturmasına yardımcı olan ve sorunların tespiti, teşhisi ve çözümü konusunda destek sağlayan aile anayasası, ailenin firmayla ilişkisinin net bir şekilde tanımlanmasını sağlayan yazılı ve yazısız kuralların bütünü olarak ifade edilebilir. Bu kurallar sayesinde aileye kan bağıyla bağlı olan ya da evlilik yoluyla aileye dâhil olan kişilerin firma üzerindeki yetkileri tanımlanır. 

Aile Anayasası İçerisinde Yer Alan Konular Nelerdir?

Aile fertlerinin firmayla ilişkileri konusundaki detayları içeren aile anayasası, daha önce belirlenmiş olan kuralları ve değerleri barındırır. 

Bu kurallar içerisinde yer alan konular ise kısaca şu şekilde sıralanabilir:

• Firmanın temel konuları,
• Aile üyelerinin aile ve iş ilişkilerini sağlıklı yürütmesi adına hazırlanmış olan temel kurallar ve ilkeler,
• Ailenin misyonu ve sahip olduğu değerleri,
• Her bir aile üyesinin sorumluluğu,
• Aile üyelerinin nasıl / ne şekilde yetiştirileceği ile ilgili prensipler,
• Ailenin mülkiyetinin / mirasının ne şekilde dağıtılacağı,
• Ailenin üyeleri arasındaki, birbirlerine karşı davranış kuralları,
• Aile üyelerinin emeklilik süreçlerine yönelik politikaları,
• Performans ölçütleri,
• İşe giriş ve çıkış koşulları vs…

Tüm bu kurallar ve politikalar kapsamında şirketin devamlılığı sağlanır ve mevcut düzen korunur.

Aile Anayasası Hangi Amaçla Oluşturulur?

Aile anayasasında yer alan her bir madde, aile ve şirketle ilgili pek çok farklı amaç çerçevesinde oluşturulur. Genel olarak aile anayasasının oluşturulma amacı ise ailenin ve aile şirketinin korunmasıdır. Bu amaçla öncelikle ailenin, aile konseyinin, yönetim kurulunun ve hissedarların temel ilkeleri belirlenerek bu ilkeler doğrultusunda hedeflemeler yapılır. Bu süreçte aile üyelerinin geliri ve harcamaları konusunda da net düzenlemeler yapılır. 

Tüm bu çalışmalar doğrultusunda oluşturulan aile anayasası, ailedeki her bireyin kabul edeceği kurallarla hazırlanır. Ortak amaç doğrultusunda oluşturulan bu kurallar, aileyi ve şirketi kurumsallaştırarak çok daha kalıcı ve verimli bir yapının inşa edilmesine imkân verir. 

Aile Anayasasında Yer Alan Kurallar Hangi Sorulara Net Yanıt Vermelidir?

Aile şirketi anayasasında yer alacak kurallar ve politikalar özenle hazırlanmalı ve bu konuda profesyonel destek alınarak kusursuz bir iş ortaya çıkarılmalıdır. Başarılı bir aile anayasasında yer alan kurallar ise pek çok soruya yanıt verir nitelikte olmalıdır. Aksi takdirde ilerleyen süreçte pek çok problemle karşılaşmak mümkün olur.

Yanıt verilmesi gereken soruların başlıcaları ise şu şekildedir:

• Ailenin ana değerleri nelerdir?
• Aile şirketinin devamlılığının talep edilmesinin nedenleri nelerdir?
• Ailenin öncelikleri nelerdir?
• Aile şirketinin ihtiyaçları nelerdir, aile fertlerinden hangi konularda destek almalıdır?
• Ailenin firma açısından zayıf ve güçlü yönleri nelerdir?
• Şirketin hisse devir dönemlerinde işleyiş nasıl olacak, kime devir yapılacak?
• Yönetim sorumluluklarının devri ne zaman olacak?

Tüm bu sorulara yanıt vermesi beklenen aile anayasası, sadece Türkiye’de değil dünya genelinde de oldukça önemli bir husustur. Aile şirketleri büyüdükçe kurumsallaşma ve kalıcılığını koruma adına bu tarz çalışmaların yapılması gerekir. 

Aile Anayasasının Şirket Açısından Önemi Nedir?

Herhangi bir ailenin girişimciliği üzerine kurulan şirketler, aile şirketi adı altında sınıflandırılır. Gelişen ve büyüyen aile şirketlerinin kurumsallaşması ve kalıcılığını koruması oldukça önemlidir. Bu nedenle kurumsallaşmayı kolaylaştıran aile anayasasının oluşturulması fayda sağlar. 

Kan bağı ya da evlilik yoluyla birleşen kişilerden oluşan aile, kendi değerleri doğrultusunda hazırlattığı kurallarla şirketin çok daha başarılı ve güçlü olmasına olanak tanır. Her ailenin kendine özgü kültürü, değerleri ve alışkanlıkları vardır. Aile anayasası bu değerler çerçevesinde hazırlanarak uygulamaya geçirilir. Günümüzde dünya genelinde ve Türkiye’de yer alan şirketlerin %90’dan fazlası aile şirketi olma özelliğini taşır ve güçlü bir marka olmayı başaran şirketlerin kendine uygun aile anayasası mevcuttur. 

Aile Şirketlerinin Diğer Şirketlerden Farkı Nedir? 

Aileler tarafından kurulan şirketler pek çok açıdan diğer şirketlerden farklılık gösterir. Özellikle aile anayasası ile desteklenen ve çok daha profesyonel bir çalışma ortamı yaratması açısından kurumsallaştırılan şirketler, çok daha kalıcı ve verimli hale gelir. 

Aile şirketlerini diğerlerinden ayıran başlıca özellikler ise şu şekildedir:

• Aile şirketini kuran birinci nesil kurucu ortakların müthiş bir özveriyle çalışmaları neticesinde başarılı sonuçlar elde edilir. 
• Diğer kurumsal şirketlere oranla çok daha hızlı karar alınır.
• Daha ziyadesi ile güvene dayanan bir iş ilişkisi söz konusudur. 

Aile anayasası ile kurumsallaştırılan ve çok daha profesyonel hale getirilen şirkette en tepeden en alta kadar bütün ilişkiler oluşturulan kurallar çerçevesinde şekillendirilir ve şirketin güçlü bir marka olma yolunda hızla ilerlemesi sağlanır.